Epidemia żółtaczki typu A w Pradze
Tekst oryginalny:
Metropolí se šíří virus žloutenky typu A. V pátek hygienici potvrdili už více než 43 nemocných. V předchozích letech přitom za první čtvrtletí evidovali vždy maximálně jednotky případů. Dopravní podnik (DPP) kvůli nárůstu počtu nakažených dezinfikuje vozidla MHD, hygienici přesto nabádají k obezřetnosti vůči „nemoci špinavých rukou“ i tam.
Tłumaczenie na język polski:
W metropolii rozprzestrzenia się wirus żółtaczki typu A. W piątek służby sanitarne potwierdziły już ponad 43 chorych. W poprzednich latach przy tym w pierwszym kwartale odnotowywano zawsze maksymalnie pojedyncze przypadki. Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej (DPP) z powodu wzrostu liczby zarażonych dezynfekuje pojazdy komunikacji miejskiej, służby sanitarne mimo to nawołują do ostrożności wobec „choroby brudnych rąk” również tam.
Słowniczek (ważne słowa i zwroty):
- Metropolí – metropolią (Narzędnik liczby pojedynczej od metropole)
- se šíří – rozprzestrzenia się (šířit se)
- virus – wirus
- žloutenky – żółtaczki (Dopełniacz liczby pojedynczej od žloutenka)
- typu A – typu A
- V pátek – w piątek
- hygienici – służby sanitarne, inspektorzy sanitarni (hygienik – inspektor sanitarny)
- potvrdili – potwierdzili (potvrdit)
- už – już
- více než – więcej niż
- 43 nemocných – 43 chorych (nemocný – chory, nemocní – chorzy)
- V předchozích letech – w poprzednich latach (předchozí – poprzedni, rok – rok, roky – lata)
- přitom – przy tym, tymczasem
- za první čtvrtletí – za pierwszy kwartał (první – pierwszy, čtvrtletí – kwartał)
- evidovali – odnotowywali, ewidencjonowali (evidovat)
- vždy – zawsze
- maximálně – maksymalnie
- jednotky případů – pojedyncze przypadki (jednotka – jednostka, případ – przypadek, případy – przypadki)
- Dopravní podnik (DPP) – Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej (DPP)
- kvůli nárůstu – z powodu wzrostu (nárůst – wzrost)
- počtu nakažených – liczby zarażonych (počet – liczba, nakažený – zarażony, nakažení – zarażeni)
- dezinfikuje – dezynfekuje (dezinfikovat)
- vozidla MHD – pojazdy komunikacji miejskiej (vozidlo – pojazd, MHD – městská hromadná doprava – miejska komunikacja zbiorowa)
- přesto – mimo to, jednak
- nabádají – nawołują, zachęcają (nabádat)
- k obezřetnosti – do ostrożności (obezřetnost)
- vůči – wobec
- „nemoci špinavých rukou“ – „choroby brudnych rąk“ (nemoc – choroba, špinavý – brudny, ruka – ręka, ruce – ręce)
- i tam – również tam
Gramatyka i ciekawostki językowe:
- Przypadki: Zwróć uwagę na użycie przypadków w języku czeskim, np. metropolí jest w narzędniku, odpowiadając polskiemu “metropolią”. žloutenky jest w dopełniaczu.
- Czasowniki zwrotne: Czasownik šířit se (rozprzestrzeniać się) jest czasownikiem zwrotnym, oznaczonym partykułą se.
- Przedrostki: Przedrostek před- w słowie předchozích (poprzednich).
- Skróty: DPP to skrót od Dopravní podnik. MHD to skrót od městská hromadná doprava.
- Kalki językowe: Wyrażenie „nemoc špinavých rukou“ jest dosłownym tłumaczeniem polskiego „choroba brudnych rąk”.
Ćwiczenia:
- Przetłumacz na język polski:
- V Praze se šíří nebezpečný vir.
- Hygienici varují před nákazou.
- Dezinfekce je velmi důležitá.
- Przetłumacz na język czeski:
- Wzrost liczby chorych jest niepokojący.
- Należy zachować ostrożność w komunikacji miejskiej.
- W poprzednim roku nie było tylu przypadków.
- Utwórz zdania z podanymi słowami:
- metropole, šířit se, nemocný
- hygienik, potvrdit, případ
- dopravní podnik, dezinfikovat, vozidlo
Odpowiedzi do ćwiczeń:
- W Pradze rozprzestrzenia się niebezpieczny wirus. / Służby sanitarne ostrzegają przed zarażeniem. / Dezynfekcja jest bardzo ważna.
- Nárůst počtu nemocných je znepokojivý. / Je třeba dbát opatrnosti v městské hromadné dopravě. / V předchozím roce nebylo tolik případů.
- Przykładowe zdania:
- V této metropoli se šíří nebezpečná nemoc. / W tej metropolii rozprzestrzenia się niebezpieczna choroba.
- Hygienik potvrdil nový případ nakažení. / Inspektor sanitarny potwierdził nowy przypadek zarażenia.
- Dopravní podnik musí pravidelně dezinfikovat svá vozidla. / Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej musi regularnie dezynfekować swoje pojazdy.
