Jeśli jesteś Polakiem uczącym się czeskiego, pamiętaj:

• Gdy po polsku używasz formy „się kończy” lub „się zaczyna”,
  po czesku najczęściej wystarczy forma niezwrotna:
  „končí”, „začíná”, „skončil”, „začal” itd.
• W czeskim formy zwrotne (se) istnieją, ale nie są używane w tych przypadkach.

🇨🇿 Končit / skončit – 🇵🇱 kończyć / skończyć

1. Znaczenie i aspekt

Czeski	Polski	Aspekt
končit	kończyć	niedokonany
skončit	skończyć	dokonany

W obu językach mamy pary aspektowe: niedokonany (proces) vs. dokonany (rezultat). Jednak różni się coś bardzo ważnego – zwrotność!

2. Zwrotność: różnice

W języku polskim czasowniki kończyć/skończyć są zazwyczaj przechodnie (czyli wymagają dopełnienia), np.:

• Kończę pracę.
• Skończyłem szkołę.

Ale jeśli chcemy powiedzieć, że coś się „skończyło samo z siebie”, używamy formy zwrotnej:

• Zajęcia się skończyły.
• Film się kończy.

Natomiast w języku czeskim w takich sytuacjach NIE używa się czasowników zwrotnych – czeski preferuje formę niezwrotną, nawet jeśli coś się dzieje „samo”:

• Film končí. (dosł. Film kończy)
• Hra skončila. (dosł. Gra skończyła)

❗️Uwaga: w czeskim to naturalne, ale po polsku to brzmi dziwnie, bo w polskim byśmy powiedzieli: Film się kończy. Gra się skończyła.

3. Kilka przykładów porównawczych:

Czeski	Polski
Končím práci.	Kończę pracę.
Skončil školu.	Skończył szkołę.
Škola skončila.	Szkoła się skończyła.
Končí to.	To się kończy.

---

🇨🇿 Začínat / začít – 🇵🇱 zaczynać / zacząć

1. Znaczenie i aspekt

Czeski	Polski	Aspekt
začínat	zaczynać	niedokonany
začít	zacząć	dokonany

Tutaj również mamy zgodność aspektową, ale znów pojawia się różnica zwrotności.

2. Zwrotność

W języku polskim przy wielu rzeczach, które „zaczynają się same”, używa się formy zwrotnej:

• Zajęcia się zaczynają.
• Film się zaczął.

W języku czeskim natomiast znów najczęściej używa się form niezwrotnych, nawet dla rzeczy „dziejących się same”:

• Film začíná.
• Zkouška začala.

Nie mówi się: Film se začíná. – to brzmiałoby nienaturalnie po czesku.

3. Porównania:

Czeski	Polski
Začínám číst knihu.	Zaczynam czytać książkę.
Začal mluvit.	Zaczął mówić.
Film začíná.	Film się zaczyna.
Porada začala.	Narada się zaczęła.

---

🔍 Podsumowanie

Znaczenie	Czeski – forma niezwrotna	Polski – forma zwrotna
Coś się kończy	Film končí	Film się kończy
Coś się zaczyna	Škola začíná	Szkoła się zaczyna
Coś się skończyło	Zkouška skončila	Egzamin się skończył

• Po polsku o Czechach, czeskim. Korepetycje, tłumaczenia - +48 797 387 541