Ewangelia w języku rusińskim

Przynosimy tłumaczenie słowackiego artykułu Rusínské evanjelium prekladali rokov:

Kapłan obrządku greckokatolickiego ks. Franciszek Krajňák z Kamienki jest jednym z autorów pracy pod nazwą Tetraevanjelium (Tetraewangelia).
Jest to nowa publikacja, która ma 1050 stron i z języka cerkiewno-słowiańskiego ją na skodyfikowany w język rusiński tłumaczyło czworo kapłanów greckokatolickich i jeden pisarz. Naukowo tłumaczenie gwarantuje Anna Plišková z Instytutu Języka Rusińskiego i Kultury Uniwersytetu Preszowskiego. Dzieło jest napisane tak, że może być czytane przez wszystkich ludzi, więc po rusińsku cyrylicą, a także alfabetem łacińskim. Ojcu F. Krajňáku zadaliśmy kilka pytań.

 

Jak narodził się pomysł, aby przetłumaczyć Ewangelię na język rusiński?
– Pomysł tłumaczyć Ewangelię, ale także inne rzeczy, de facto powstał z potrzeb duszpasterskich, ponieważ kiedy ja (lub inni rusińscy kapłani) zaczynałem w swojej parafii, wszędzie był wprowadzony język starosłowiański. Trzeba było głosić kazania i zwłaszcza prowadzić nauczanie religii dla dzieci. Pytanie brzmiało: W jakim języku mamy ich uczyć? Kapłani słowaccy, oczywiście, rozpowszechniali swój język – na słowacki przetlumaczyli liturgie, obrzędy religijne itp. My mieliśmy obrzędy w cerkiewno-słowiańskim, ale również musieliśmy chrzcić, udzielać ślubów, sakramentów i sakramentaliów. Ludzie w naszych rusińskich wsiach w pewien sposób zaakceptowali myśl, że raz to i tak będzie musiał być wszystko w języku słowackim, bo po starosłowiańsku nie rozumieją.
Wtedy ja i inni rusińscy kapłani powiedzieliśmy: Cóż, dlaczego to wszystko powinno być po słowacku, skoro ludzie mówią po rusińsku i uważają siebie za Rusinów? Z tego powstała główna idea tłumaczeń poszczególnych części, a potem całości tego dzieła. Od 1995 roku Rusini na Słowacji mają własny literacki, skodyfikowany język rusiński, i najnowsze tłumaczenia są robione już w tym języku literackim.
Chyba to była żmudna praca. Gdzie zaczęliście?
– Jako pierwszy został przetłumaczony katechizm dla dzieci, później Apostoły na niedziele i święta całego roku, Ewangelie na niedziele i święta całego roku, a potem inne rzeczy jak Akatyst, droga krzyżowa, modlitwa świętego różańca, sakramenty i tym podobne. Tetraewangelia, która się teraz ukazała, nawiązuje do tłumaczeń Ewangelii na niedziele i święta całego roku, i Ewangelie świętego Jana, wydaną w 2005 roku. Teraz mamy kompletne tłumaczenie – cztery Ewangelie: Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Tetraewangelia jest jednak przedostatnia praca, ponieważ nasze najnowsze dzieło to tłumaczenie liturgii św. Jana Chryzostoma na skodyfikowany język rusiński.
W których gminach już korzystają z tej ewangelii?
– Obecnie jest używany głównie przez księży, którzy pracują rusińską praktyką duszpasterską, co oznacza, że oprócz języka cerkiewno-słowiańskiego posługują się rownież rusińskim językiem liturgicznym. Na przykład, ja osobiście chrzczę po rusińsku, ślubów udziełam po rusińsku, dzieci przygotowuję do Pierwszej Komunii Świętej po rusińsku, w cerkwi Apostoł, Ewangelię i kazanie mamy po rusińsku, a także różne inne. Ważne jest, aby uświadomić sobie, że to jest napisane w skodyfikowanym języku rusińskim, ponieważ język rusiński ma pięć dialektów. Również język słowacki ma wiele dialektów, ale istnieje język literacki, to i rusini mają język literacki, który, jak już wspomniano, został skodyfikowany w 1995 roku. Wszystkie tłumaczenia, które do tej pory wykonaliśmy, sprawdził i uchwalił Instytut Języka i Kultury Rusińskiej z filologicznego punktu widzenia i dopiero potem zostały wydrukowane.
Wiemy, że w Kościele takie teksty muszą być zatwierdzone przez władze kościelne. Jak to było w przypadu Państwa tłumaczeń?
– Wszelkie takie prace powinny być zatwierdzone przez władzę kościelną, czyli powinne otrzymać imprimatur. I z tym mamy od początku problem. Na przykład, na imprimatur Apostołów i Ewangelii na niedziele i dni świąteczne czekaliśmy ponad dziesięć lat. Władza kościelna nie popiera rusińskiego języka liturgicznego, ponieważ chce slowakizacji – chcę, by rusińskie gminy przejęły słowacki język liturgiczny. Ale my chcielibyśmy język rusiński jako język liturgiczny, odpowiednio rusiński w połączeniu ze starosłowiańskim, co oznacza, że pewne części obrzędów byłyby po rusińsku, inne po starosłowiańsku. Tę tetraewangelię wydał Światowy Kongres Rusinów dla Rusinów żyjących na całym świecie. Kapłani, którzy chcą się nim posługiwać w swoim duszpasterstwie, niech zwrócą się do swojego miejscowego biskupa z prośbą o błogosławieństwo tego dzieła. Tłumaczenie jest teologicznie czyste, zatwierdzone przez Komisję Liturgiczną w porozumieniu biskupstwa greckokatolickiego w Preszowie w 2006 roku.
Ostatnie pytanie. Jak długo trwało tłumaczenie?
– Można powiedzieć, że to tłumaczenie było wykonywane stopniowo, już kiedy zaczęliśmy robić częściowe tłumaczenia. To znaczy, że to więcej niż dwadzieścia pięć lat pracy. Powoli, ale dokładnie to było tłumaczone do dzisiejszej postaci.
Oryginał: http://lubovna.korzar.sme.sk/c/5254326/rusinske-evanjelium-prekladali-25-rokov.html#ixzz3rcdhJ0XS

Najdete tu například německý, maltský, řecký, hebrejský slovníček. Více viz seznam kategorií dole. ⌘ ⌘ ⌘ This website presents thematic articles on languages and their cultures in different categories. For example, there is a German, Maltese, Greek, Hebrew glossary. See the list of categories below for more information.